Το νέο σχέδιο δράσης καθώς και το σχέδιο νόμου για τα δικαιώματα, την καθημερινότητα και τα διαδικαστικά θέματα που ρυθμίζουν τη ζωή των ανθρώπων που πάσχουν από άνοια και των οικογενειών τους εφόσον εφαρμοστούν πλήρως, θα βοηθήσουν ουσιαστικά όλους όσους πλήττονται από τη Νόσο πράγμα που αναμένεται να ενισχυθεί με την ίδρυση του Εθνικού Συμβουλίου για την Άνοια και τη νόσο Alzheimer με τη συμμετοχή εκπροσώπων από τέσσερα υπουργεία (Υγείας, Οικογένειας, Εργασίας και Οικονομικών).
Ως προς την αποζημίωση διαγνωστικών εξετάσεων και επιλογών θεραπείας και διαχείρισης της νόσου το εθνικό μας σύστημα υγείας αυτή τη στιγμή καλύπτει ή αποζημιώνει σε ποσοστό 90-100% τη φαρμακευτική αγωγή με τις δραστικές ουσίες Δονεπεζίλη, Ριβαστιγμίνη, Γαλανταμίνη, Μεμαντίνη καθώς και τη συνδυαστική θεραπεία των τριών ανωτέρω πρώτων ουσιών με τη Μεμαντίνη. Αντίθετα.
Η απεικόνιση αμυλοειδούς για την υποστήριξη της διάγνωσης όμως καθώς και τα ιατρικά τρόφιμα [όπως π.χ Fortasyn Plus (Souvenaid) κ.α.] καθώς και βοηθήματα για την ακράτεια (πάνες) δεν αποζημιώνονται.
Σε συνέντευξη τύπου του Υπουργείου Υγείας (Δευτέρα 06/11/23) για την ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, ο Υφυπουργός Υγείας, αρμόδιος για θέματα Ψυχικής Υγείας, κ. Δημήτρης Βαρτζόπουλος παρουσίασε το επερχόμενο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση, και ο Υπουργός Υγείας κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης το νέο θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της άνοιας και της νόσου Alzheimer.
Μετά από τις συνεχείς προσπάθειες ετών απ’ όλους τους φορείς που δραστηριοποιούνται στην παροχή ενημέρωσης, υπηρεσιών και φροντίδας στα άτομα με άνοια και τις οικογένειές τους στην χώρα μας πάντα σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας, εκτιμάται ότι όλες οι διαδικασίες θα προχωρήσουν πολύ πιο γρήγορα απ΄ ό,τι στο παρελθόν.
Ποια είναι αυτή τη στιγμή η απεικόνιση των εθνικών πολιτικών για την άνοια
– Διαθεσιμότητα υπηρεσιών φροντίδας
Στην χώρα μας είναι διαθέσιμες υπηρεσίες φροντίδας [προσαρμογές στο σπίτι, Alzheimer Cafés, συντονισμός φροντίδας/διαχείριση περιπτώσεων, εκπαίδευση περιθάλποντα, ημερήσια φροντίδα στο σπίτι (ατομική υγιεινή, φαρμακευτική αγωγή), ομάδες υποστήριξης για περιθάλποντες, ομάδες υποστήριξης για άτομα με άνοια, περίθαλψη σε μονάδες φροντίδας], αλλά υπάρχει μεγάλη ανάγκη ειδικά σε περιοχές/πόλεις/νησιά, όπου δεν υπάρχουν ακόμη κέντρα ημέρας, μονάδες ημερήσιας φροντίδας, σωματεία Alzheimer ή άλλες δομές άνοιας.
– Προσβασιμότητα υπηρεσιών φροντίδας
Η προσβασιμότητα στις ανωτέρω υπηρεσίες φροντίδας εξασφαλίζεται μερικώς με χρηματοδότηση από το κράτος (άμεση στήριξη μέσω επιδομάτων ή παροχών, πληρωμών κοινωνικής ασφάλισης ή δημοσίων μηχανισμών μακροχρόνιας περίθαλψης), ενώ υπάρχει επίσης εθελοντική ή/και αυτοχρηματοδοτούμενη πρωτοβουλία/συμμετοχή για την κάλυψη των εξόδων και την πρόσβαση στις υπηρεσίες.
– Στρατηγική για τη μείωση της χρήσης αντιψυχωσικών
Δεν υπάρχει μια τέτοια στρατηγική αλλά σύμφωνα με πληροφορίες το Υπουργείο Υγείας ετοιμάζει πρωτόκολλο, το οποίο θα περιορίζει σημαντικά τις ειδικότητες των γιατρών που θα έχουν το δικαίωμα συνταγογράφησης των ανωτέρω φαρμάκων.
– Η άνοια ως πολιτική προτεραιότητα
Στην χώρα μας υπάρχει ενεργό στρατηγικό σχέδιο για την άνοια/νόσο Alzheimer με σαφή δέσμευση χρηματοδότησης των ειδικών πολιτικών για την άνοια, δέσμευση για την πρόληψη της άνοιας και τη μείωση του κινδύνου και χρηματοδότηση σωματείων Alzheimer και άλλων φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας για υπηρεσίες πρόληψης, εξέτασης, διάγνωσης, παροχής υπηρεσιών σε ασθενείς (μη φαρμακευτικά προγράμματα) και περιθάλποντες (προγράμματα ψυχοεκπαίδευσης και ψυχολογικής υποστήριξης). Επίσης, τα σωματεία Alzheimer της χώρας αναπτύσσουν και δικές τους εκστρατείες για την προώθηση της κεντρικής δέσμευσης για την άνοια και την εφαρμογή του εθνικού στρατηγικού σχεδίου.
– Άνοια και έρευνα
Αν και υπάρχουν πολλά ερευνητικά πρωτόκολλα ενεργά στην Ελλάδα από φιλότιμες ατομικές προσπάθειες ερευνητών και γίνεται προσπάθεια προώθησης της έρευνας, η άνοια δεν έχει ουσιαστικά αναγνωριστεί ως ερευνητική προτεραιότητα στην χώρα μας.
– Νομικά θέματα
Το νομικό πλαίσιο για τις προγενέστερες οδηγίες περίθαλψης και φροντίδας και την υποστηριζόμενη λήψη αποφάσεων ορίζεται στο νομοσχέδιο για τα «Δικαιώματα των ατόμων με άνοια και των περιθαλπόντων τους», το οποίο προετοιμάστηκε από ειδική Νομοθετική Επιτροπή. Ελπίζουμε μετά τις πρόσφατες εξαγγελίες των αρμόδιων Υπουργών το Νομικό πλαίσιο να ψηφιστεί και να εφαρμοστεί άμεσα.
– Υποστήριξη στην εργασία του περιθάλποντα
Δεν υπάρχει ακόμα νομικό πλαίσιο για την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με άνοια στην εργασία τους ενώ δεν προβλέπεται επίδομα φροντίδας για τους περιθάλποντες. Ωστόσο, οι ασθενείς λαμβάνουν επίδομα ανάλογα με τα κριτήρια επιλεξιμότητας (απόλυτο επίδομα αναπηρίας, μη θεσμικό επίδομα, επίδομα βαριάς αναπηρίας ΟΠΕΚΑ, επίδομα παραπληγίας κρατικών ασφαλισμένων και ανασφάλιστων από τον ΟΠΕΚΑ).
Υπάρχει πλέον θεσμοθετημένο δικαίωμα για τους εργαζόμενους να έχουν άδεια άνευ ή μετ’ αποδοχών και τηλεργασία όταν φροντίζουν άτομο με αναπηρία (και όχι αποκλειστικά άτομο με άνοια). Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στον εξής σύνδεσμο: http://www.alzheimer-federation.gr/documentation/ergasia_kai_frontida_atomou_me_adeia.pdf
Λαμβάνει η άνοια ποσοστό αναπηρίας;
Ενώ η άνοια ως νόσος λαμβάνει ποσοστό αναπηρίας, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών δεν αποτελεί μέλος της ΕΣΑΜΕΑ (Εθνικής Συνομοσποδίας Ατόμων με Αναπηρία). Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών είναι μη κερδοσκοπικό σωματείο με έδρα τη Θεσσαλονίκηκαι αριθμεί 53 εταιρείες-μέλη ανά την Ελλάδα. Ως στόχο της έχει τον συντονισμό και τη συνεργασία των εταιρειών – μελών στα πλαίσια της κοινωνικής προσφοράς και ευαισθητοποίησης γύρω από τις ανάγκες του ασθενούς με άνοια και του περιθάλποντά του.
Στην χώρα μας δεν υπάρχει ακόμα εθνική ομάδα εργασίας ατόμων με άνοια καθώς και αντίστοιχη ομάδα περιθαλπόντων- η δημιουργία των οποίων αποτελεί άμεσο επόμενο στόχο.
Τι προτείνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών
Στο πλαίσιο της κάλυψης των ελλείψεων στις υπηρεσίες και παροχές για την άνοια στην χώρα μας κρίνονται απαραίτητα η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών προτείνει τα εξής:
– δημιουργία 1 Κέντρου Ημέρας για την αντιμετώπιση της άνοιας σε κάθε μεγάλη πόλη της χώρας
– δημιουργία Οικοτροφείων για άτομα στα μεσαία και τελικά στάδια της άνοιας σε κάθε περιφέρεια της χώρας
– αναγνώριση και υποστήριξη της άνοιας ως ερευνητικής προτεραιότητας στην χώρα μας
– η κατάργηση του ποσοστού συμμετοχής 25% του ασφαλισμένου στην αγορά επιθεμάτων, όπως ορίζεται στο ΦΕΚ 6544/21-12-22/τεύχος Β΄.
