Συνέντευξη: Ρούλα Σκουρογιάννη
Η ιατρική κοινότητα αναγνωρίζει, πλέον, την παχυσαρκία ως μια σοβαρή, χρόνια πάθηση με πολυοργανικές επιπλοκές – και οι ειδικοί ζητούν από την Πολιτεία να σταθεί στο ύψος αυτής της πραγματικότητας. Γιατί η καθολική αποζημίωση των νέων ενέσιμων θεραπειών δεν είναι ζήτημα αισθητικής, είναι ζήτημα ζωής!
Ο Παθολόγος – Διαβητολόγος Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης,Συντονιστής Διευθυντής Καρδιομεταβολικού – Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan Hospital, εξηγεί, μιλώντας στο Health Today, την επιστημονική δράση αυτών των φαρμάκων, την τεράστια αποτελεσματικότητά τους, τις διαφορές μεταξύ των σκευασμάτων, αλλά και το μείζον ζήτημα της ασφαλιστικής κάλυψης για τα άτομα με σοβαρή παχυσαρκία.
Τα ενέσιμα φάρμακα της κατηγορίας των αγωνιστών του GLP-1 κατά του Σακχαρώδη Διαβήτη έχει αποδειχτεί ότι παρέχουν παράλληλη ωφέλεια και κατά της παχυσαρκίας. Πόσο σημαντική είναι η ωφέλεια αυτή;
Τα νέα ενέσιμα φάρμακα, οι εβδομαδιαίοι αγωνιστές GLP-1 όπως λέγονται, έχουν αποδεδειγμένα μεγάλο όφελος στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και αυτό επειδή, δρώντας στον τοξοειδή πυρήνα του υποθαλάμου, αναστέλλουν το κέντρο της όρεξης και, ταυτόχρονα, επιβραδύνοντας και την κινητικότητα του γαστρικού συστήματος, του πεπτικού συστήματος και ιδιαίτερα του στομάχου, αυξάνουν τον κορεσμό. Αυτός ο διπλός συνδυασμός –μείωσης της όρεξης και αύξησης του κορεσμού– έχει ευεργετικά οφέλη στην απώλεια βάρους και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Αυτό έχει αποδειχτεί με πολλές μελέτες, όχι μόνο για τη σεμαγλουτίδη, που είναι ο απλός αγωνιστής GLP-1 (του γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου-1), αλλά και για την τιρζεπατίδη που είναι ο διπλός αγωνιστής GLP-1 και GIP (των υποδοχέων του γλυκοζοεξαρτώμενου ινσουλινοτρόπου πολυπεπτιδίου).
Μία σημαντική διάκριση που πρέπει να κάνουμε σχετικά με τα ενέσιμα με σεμαγλουτίδη είναι πως η δραστική ουσία (η σεμαγλουτίδη) κυκλοφορεί σε δύο βασικές μορφές με ανάλογη θεραπευτική ένδειξη:
- Η μία είναι η σεμαγλουτίδη 1mg , με ένδειξη τη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Η χορήγησή της είναι αποτελεσματική στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ενώ επιφέρει έμμεση απώλεια βάρους.
- Η δεύτερη είναι η σεμαγλουτίδη 2,4mg , με ένδειξη τη θεραπεία της παχυσαρκίας ή του υπερβολικού βάρους σε ενήλικες με τουλάχιστον μία συνοδό πάθηση (π.χ. υπέρταση, υπερλιπιδαιμία).
Μελέτες σε ασθενείς με παχυσαρκία έχουν δείξει ότι η σεμαγλουτίδη 2,4mg έχει ισχυρότερη δράση από τη σεμαγλουτίδη 1mg στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, καθώς και ότι η χορήγησή της επιτυγχάνει από 15-17% μείωση του σωματικού βάρους.
Αρχικά, λόγω της απώλειας βάρους που αναφέρετε, υπήρξε μεγάλη ζήτηση για τα φάρμακα της κατηγορίας –και ιδιαίτερα για τη σεμαγλουτίδη 1mg– από άτομα που είχαν υπερβάλλον βάρος χωρίς να πάσχουν από ΣΔ, κάτι που δημιούργησε μεγάλη έλλειψη των φαρμάκων αυτών στην αγορά και σοβαρό προβληματισμό για τους διαβητικούς ασθενείς που δεν έβρισκαν τα φάρμακά τους.
Τα προηγούμενα δύο χρόνια, υπήρχε μία παρανόηση στην αγορά,προφανώς λόγω ελλειπούς ενημέρωσης , και άτομα που είχαν πρόβλημα βάρους, ενώ δεν είχαν Σακχαρώδη Διαβήτη, αγόραζαν σεμαγλουτίδη 1mg (Ozempic), παρόλο που το φάρμακο αυτό δεν έχει ένδειξη για άτομα με υπερβάλλον βάρος ή παχυσαρκία, παρά μόνο για τα ατομα με σακχαρώδη διαβ΄ητη και παχυσαρκία. Έτσι, ασθενείς που είχαν διαβήτη και παχυσαρκία και χρειάζονταν σεμαγλουτίδη 1mg δεν μπορούσαν να βρουν το φάρμακό τους και αυτό ήταν πολύ αρνητικό γιατί η σεμαγλουτίδη 1mg έχει σημαντική καρδιοπροστατευτική και νεφροπροστατευτική δράση και σημαντική δράση στη μείωση του σακχάρου στο αίμα, δηλαδή βοηθά ιδιαίτερα στην καλή γλυκαιμική ρύθμιση. Ακόμα και σήμερα, εξακολουθεί να υπάρχει πρόβλημα, αν και μικρότερης κλίμακας, στη διάθεση της σεμαγλουτίδης 1mg».
Τώρα που είναι διαθέσιμη στην αγορά η τιρζεπατίδη, έχουν εξομαλυνθεί οι ελλείψεις, που υπήρχαν τα δύο προηγούμενα χρόνια;
Ναι, τώρα που ήρθε τιρζεπατίδη, έχει εξομαλυνθεί κάπως η κατάσταση. Όμως, το μεγάλο πρόβλημα με την τιρζεπατίδη είναι ότι συνταγογραφείται, μεν, αλλά δεν αποζημιώνεται και το κόστος της αγωγής είναι μεγάλο για τον ασθενή. Είναι δύσκολο ο ασθενής με παχυσαρκία να καταβάλει τα χρήματα αυτά, εάν δεν καλύπτεται ένα σημαντικό ποσοστό από το ταμείο του».
Το κόστος του φαρμάκου μπορεί να είναι υψηλό αλλά και η παχυσαρκία είναι μία σοβαρή νόσος και το υπουργείο Υγείας την συμπεριλαμβάνει πλέον στο εθνικό πρόγραμμα πρόληψης.
Πολύ, σωστά! Από το 2013, οι Αμερικανικές επιστημονικές εταιρείες έχουν χαρακτηρίσει την παχυσαρκία ως νόσο. Το ότι η παχυσαρκία είναι νόσος, πρέπει να τονίσουμε ότι, το είχε αναγνωρίσει ως σοβαρό πρόβλημα υγείας, ο Ιπποκράτης 2.500 χρόνια πριν! Χρειάστηκε να περάσουν 2.500 χρόνια για να αντιμετωπιστεί, επίσημα πλέον, η παχυσαρκία ως νόσος. Όλα αυτά τα χρόνια, η παχυσαρκία θεωρούνταν μόνο αισθητικό ζήτημα. Εδώ και μια δεκαπενταετία περίπου, που έχει αναγνωριστεί ως νόσος, όλοι καταλαβαίνουν ότι η παχυσαρκία συνοδεύεται με πολλαπλάσιο κίνδυνο για εμφράγματα, για εγκεφαλικό επεισόδιο, για σύνδρομο υπνικής άπνοιας, για στεάτωση και ίνωση ήπατος και για πολλά άλλα. Και, τώρα πλέον, όλοι ενσκήπτουν πάνω στο πρόβλημα της παχυσαρκίας και την αντιμετώπιση όλων των χρόνιων επιπλοκών της. Βέβαια, σε αυτό συμβάλλει σημαντικά το γεγονός ότι υπάρχουν πια πολλές νέες αγωγές, που δίνουν σημαντικά οφέλη.
Τα σημαντικά οφέλη των ενέσιμων φαρμάκων διαρκούν όσο τα λαμβάνει ο ασθενής. Όσον αφορά τον ΣΔ, είναι λογικό να αποτελούν μια εφόρου ζωής αγωγή. Σχετικά με την παχυσαρκία, ωστόσο, όταν επιτευχθεί η απώλεια κιλών, πρέπει ο ασθενής να εξακολουθεί τη χορήγηση των εβδομαδιαίων ενέσιμων; Αν διακόψει την αγωγή, τι γίνεται με την απώλεια βάρους; Ανακτά ο ασθενής τα χαμένα κιλά; Τι δείχνουν οι μελέτες;
Είναι σημαντικό, εξαρχής, να πούμε ότι τα εβδομαδιαία ενέσιμα –η σεμαγλουτίδη 2,4mg και η τιρζεπατίδη– έχουν πολύ μεγάλη αποτελεσματικότητα στους ασθενείς με παχυσαρκία, οι οποίοι δεν έχουν διαβήτη. Γιατί όταν έχουν και διαβήτη η αποτελεσματικότητά τους είναι μικρότερη. Αλλά στα άτομα με παχυσαρκία που δεν έχουν διαβήτη, η μεν σεμαγλουτίδη έδειξε έως 17% μείωση του σωματικού βάρους, η δε τιρζεπατίδη έδειξε -σε ενάμιση χρόνο λήψης- μείωση περίπου 22,5% του σωματικού βάρους. Αυτά είναι πάρα πολύ μεγάλα ποσοστά που συγκρίνονται μόνο με τα αποτελέσματα ενός βαριατρικού χειρουργείου.
Βέβαια, το μεγάλο ερώτημα είναι αυτό που θέσατε. Τι γίνεται όταν διακοπεί αυτή η αγωγή; Δεδομένα μελέτης έχουμε για την τιρζεπατίδη, τα οποία έδειξαν ότι μετά από 2 χρόνια από τη διακοπή της ενέσιμης θεραπείας, οι ασθενείς ανακτούν το 90% του βάρους που έχασαν κατά τη διάρκεια της ενέσιμης θεραπείας.
Το συμπέρασμα είναι ότι αυτά τα ενέσιμα φάρμακα δρουν πολύ αποτελεσματικά όταν χορηγούνται. Όταν σταματήσει ο ασθενής την ενέσιμη αγωγή, ανακτά ένα σημαντικό μέρος του βάρους που χάθηκε Για να μη γίνει αυτό θα πρέπει η διακοπή της θεραπείας να συνοδευτεί με σταδιακή μείωση λήψης της δόσης του φαρμάκου -να μη διακοπεί δηλαδή η αγωγή απότομα από τη μία ημέρα στην άλλη- αλλά και ο ασθενής να δείξει ιδιαίτερη αφοσίωση και προσαρμογή στις υγιεινό-διαιτητικές οδηγίες που θα λάβει από τον γιατρό του.
Δηλαδή, να αυξήσει την άσκησή του και να δίνει μεγάλη σημασία στην ισορροπημένη διατροφή. Φυσικά, πολύ μεγάλο ρόλο στο να διατηρηθεί η απώλεια βάρους παίζει και η στήριξη από κάποιον ειδικό, όπως από κάποιον ψυχολόγο. Πρέπει να αλλάξει το lifestyle, να ακολουθεί ο ασθενής έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής και να μπορέσει να διατηρήσει τα καλά αποτελέσματα που πέτυχε με το φάρμακο. Όλα αυτά αν γίνουν, μπορεί να διατηρηθεί η απώλεια βάρους.
Καθώς είναι εξαιρετικά κρίσιμη η έγκαιρη αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και των πολλών και επικίνδυνων επιπλοκών της, θα έπρεπε να καλύπτεται η δαπάνη των ενέσιμων κατά της παχυσαρκίας για τους ασθενείς, δεδομένου ότι η χώρα μας καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας σε όλες τις ηλικιακές ομάδες των πολιτών. Μήπως πρέπει η πολιτεία να εντάξει στο πρόγραμμα πρόληψης την κάλυψη αυτών των ενέσιμων προς όφελος των πολιτών;
Υπάρχουν cost effectiveness μελέτες για τις ενέσιμες αγωγές κατά της παχυσαρκίας, που δείχνουν το κόστος και την αποτελεσματικότητά τους. Μάλιστα, δείχνουν ότι σε μακροχρόνια παρακολούθηση, η αποτελεσματικότητα υπερτερεί του κόστους. Αυτό βέβαια σε βάθος χρόνου. Όταν δηλαδή, χορηγούμενα τα ενέσιμα αυτά φάρμακα, μειώνεται η παχυσαρκία και εξαλείφονται οι χρόνιες επιπλοκές της. Η οπτική του άμεσου κόστους, ωστόσο, δεν συνάδει με την παραπάνω πολιτική, καθώς αν συνταγογραφηθούν αυτά τα φάρμακα, το άμεσο κόστος για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας θα πολλαπλασιαστεί. Η πολιτεία μας, δυστυχώς, ενστερνίζεται τη λογική του άμεσου κόστους και όχι τη λογική της ανάλυσης των cost effectiveness μελετών. Θα έπρεπε, ειδικά για τους ασθενείς με παχυσαρκία κατηγορίας 2 ή κατηγορίας 3 ή τους ασθενείς με πολύ σοβαρή παχυσαρκία να καλύπτονται ασφαλιστικά οι νέες εβδομαδιαίες ενέσιμες αγωγές. Σε αυτά τα άτομα, ο κίνδυνος τον επιπλοκών είναι πολλαπλάσιος σε σχέση με τους ασθενείς κατηγορίας 1 ή τα υπέρβαρα άτομα. Αλλά, όπως προαναφέραμε, η λογική της πολιτείας, τις περισσότερες φορές, είναι λογική του άμεσου κόστους. Γιατί το άμεσο κόστος, όταν το ελέγξεις, έχει και πολιτικό όφελος.
Πηγή: HEALTH TODAY MAGAZINE
