Συνέντευξη: Φλώρα Κασσαβέτη
Να σου ζήσει! Αυτή είναι η ευχή που οι περισσότεροι δίνουμε στους νέους γονείς που καλωσορίζουν ένα μωρό στη ζωή τους. Και πιθανόν δεν υποψιαζόμαστε ότι αυτή η τόσο διαδεδομένη ευχή στο παρελθόν είχε κυριολεκτική σημασία. Ευχή πρωταρχικής και εξέχουσας σημασίας επειδή εκείνα τα χρόνια – που δεν υπήρχαν φάρμακα και εμβόλια- ένα μωρό ήταν αρκετά πιθανό να μη… ζήσει. Να μην επιβιώσει από μολυσματικές ασθένειες. Να μη τα καταφέρει στο στοίχημα της ζωής.
Tα εμβόλια είναι η πιο αποτελεσματική παρέμβαση στη δημόσια υγεία μετά την εξασφάλιση του πόσιμου νερού, καθώς σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) καμία άλλη ενέργεια δεν έχει σώσει τόσες ζωές. Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο ο εμβολιασμός προλαμβάνει κατά μέσο όρο δύο με τρία εκατομμύρια θανάτους μωρών και μικρών παιδιών ανά την υφήλιο, ενώ σώζει και 750.000 παιδιά από αναπηρία. Στην πραγματικότητα δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε πώς θα ήταν ένας κόσμος χωρίς εμβόλια
Σήμερα στις ανεπτυγμένες χώρες -κυρίως χάρη στα εμβόλια- η ευχή είναι σχεδόν αυτονόητα εφικτή. Γνωρίζουμε ότι τα εμβόλια είναι η σημαντικότερη ασπίδα προστασίας για την επιβίωση ενός μωρού και την καλή υγεία του παιδιού καθώς μεγαλώνει για αυτό και φροντίζουμε για τον εμβολιασμό τους με όλα τα απαραίτητα εμβόλια.
Tα εμβόλια είναι η πιο αποτελεσματική παρέμβαση στη δημόσια υγεία μετά την εξασφάλιση του πόσιμου νερού, καθώς σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) καμία άλλη ενέργεια δεν έχει σώσει τόσες ζωές. Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο ο εμβολιασμός προλαμβάνει κατά μέσο όρο δύο με τρία εκατομμύρια θανάτους μωρών και μικρών παιδιών ανά την υφήλιο, ενώ σώζει και 750.000 παιδιά από αναπηρία.
Ίσως όμως δεν γνωρίζουμε ότι για την προστασία τους χρειάζεται να εμβολιαστούν και τα πρόσωπα που τα φροντίζουν ακολουθώντας μια στρατηγική που οι ειδικοί ονομάζουν cocoon strategy.
Ρωτήσαμε τον Γιώργο Τρίμη, Παιδίατρο – επικεφαλή του Ιατρικού Τμήματος Εμβολίων και Λοιμωδών Νοσημάτων στην MSD Ελλάδας για τα εμβόλια που χρειάζεται να κάνουν οι γονείς (και όχι μόνο) που πρόκειται να καλωσορίσουν ένα μωρό στη ζωή τους.
Tα εμβόλια είναι η πιο αποτελεσματική παρέμβαση στη δημόσια υγεία μετά την εξασφάλιση του πόσιμου νερού, καθώς σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) καμία άλλη ενέργεια δεν έχει σώσει τόσες ζωές. Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο ο εμβολιασμός προλαμβάνει κατά μέσο όρο δύο με τρία εκατομμύρια θανάτους μωρών και μικρών παιδιών ανά την υφήλιο, ενώ σώζει και 750.000 παιδιά από αναπηρία. Στην πραγματικότητα δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε πώς θα ήταν ένας κόσμος χωρίς εμβόλια
Κύριε Τρίμη εξηγήστε μας με απλά λόγια τι είναι το cocoon strategy;
Τα μωρά κάτω των 6 μηνών έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ορισμένες μολυσματικές ασθένειες από τα μεγαλύτερα παιδιά επειδή το ανοσοποιητικό τους χτίζεται σταδιακά καθώς μεγαλώνουν και επειδή δεν έχουν ακόμα θωρακιστεί εμβολιαστικά. Το Cocoon strategy είναι ένας τρόπος για την προστασία των μωρών από ασθένειες από τους ανθρώπους γύρω τους.
Μόλις αυτά τα άτομα εμβολιαστούν, είναι λιγότερο πιθανό να μεταδώσουν αυτές τις μεταδοτικές ασθένειες στο μωρό. Περιβάλλουν το μωρό με ένα «κουκούλι» (coccoon) προστασίας από ασθένειες μέχρι να μεγαλώσει αρκετά ώστε να πάρει όλες τις δόσεις του εμβολίου που χρειάζονται για να προστατευτεί πλήρως.
Αφορά κυρίως τις οικογένειες που υποδέχονται ένα μωρό;
Τις οικογένειες αλλά και τα υπόλοιπα άτομα του στενού κοινωνικού κύκλου που περιβάλλει το μωρό στους πρώτους μήνες ζωής ή άλλα ευάλωτα άτομα.
Ποια είναι αυτά τα άλλα ευάλωτα άτομα για τα οποία ακολουθείται η αντίστοιχη στρατηγική;
Πέραν των μωρών η αντίστοιχη στρατηγική πρέπει να ακολουθείται και για άλλα ευάλωτα άτομα, όπως οι ανοσοκατασταλμένοι, που είτε δε μπορούν να εμβολιαστούν (τα ζώντα εξασθενημένα εμβόλια, όπως αυτά για ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα, ανεμευλογιά είναι επικίνδυνα για την ασφάλεια τους, καθώς μπορούν να τους προκαλέσουν σοβαρή νόσηση) είτε ο εμβολιασμός (με τα αδρανή εμβόλια) δεν επάγει ικανοποιητική ατομική προστασία λόγω του εξασθενημένου ανοσοποιητικού τους συστήματος. Ανοσοκατασταλμένοι είναι άτομα που υποφέρουν από νοσήματα που τους καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα ή λαμβάνουν φάρμακα που δρουν αναλόγως (καρκίνος, αυτοάνοσα νοσήματα, συγγενείς ανοσοανεπάρκειες).
Ποιοι ακριβώς είναι αυτοί που πρέπει να εμβολιαστούν για να προστατέψουν ένα μωρό που έρχεται στο κόσμο ή άλλο ευάλωτο άτομο; Για ποια πρόσωπα ακριβώς μιλάμε;
Αναφερόμαστε σε άτομα όπως οι γονείς, τα αδέρφια, οι παππούδες και οι γιαγιάδες, οι φίλοι, οι φροντιστές και οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης που συγχρωτίζονται με τα μωρά ή τα άλλα ευάλωτα άτομα στα οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω.
Tα πρόσωπα που πρέπει να εμβολιαστούν με τα εμβόλια γρίπης και κοκκύτη και όλα τα συνιστώμενα εμβόλια για νοσήματα που μεταδίδονται με συγχρωτισμό (όπως ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας, ανεμευλογιάς, πνευμονιοκόκκου, μηνιγγιτιδοκόκκου, ηπατίτιδας Β) είναι οι γονείς, τα αδέρφια, οι παππούδες και οι γιαγιάδες, οι φίλοι, οι φροντιστές και οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης που συγχρωτίζονται με τα μωρά.
Πόσα και ποια εμβόλια συμπεριλαμβάνει η στρατηγική του cocooning;
Τα εμβόλια γρίπης και κοκκύτη όσον αφορά τα μωρά, όλα τα συνιστώμενα εμβόλια για νοσήματα που μεταδίδονται με συγχρωτισμό για τα υπόλοιπα ευάλωτα άτομα (όπως ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας, ανεμευλογιάς, πνευμονιοκόκκου, μηνιγγιτιδοκόκκου, ηπατίτιδας Β).
Ποια εμβόλια πρέπει να κάνουν οι γονείς, γιαγιάδες, παππούδες ή τα υπόλοιπα άτομα που εμπλέκονται στην φροντίδα του μωρού;
Τα μωρά κάτω των 6 μηνών είναι πολύ μικρά για να έχουν λάβει όλες τις δόσεις εμβολίου που χρειάζονται για την προστασία τους από τον κοκκύτη, ενώ δε μπορούν αν λάβουν το εμβόλιο γρίπης, καθώς δεν είναι αποτελεσματικό σε αυτήν την ηλικία.
Για να είναι πλήρως προστατευμένα, τα μωρά πρέπει να λαμβάνουν όλες τις δόσεις εμβολίου κοκκύτη σε μια σειρά 3 δόσεων – όχι μόνο την πρώτη δόση. Οι μη εμβολιασμένοι ενήλικες και τα μέλη της οικογένειας, συμπεριλαμβανομένων τω γονέων, είναι συχνά αυτοί που μεταδίδουν εν αγνοία τους επικίνδυνες ασθένειες στα μωρά.
Το τελευταίο διάστημα έχουμε αύξηση των κρουσμάτων κοκκύτη για ποιο λόγο;
Πράγματι έχουμε αύξηση των κρουσμάτων κοκκύτη είτε λόγω της περιοδικότητας της νόσου είτε λόγω πτώσης της εμβολιαστικής κάλυψης λόγω διστακτικότητας ή «εμβολιαστικής κόπωσης» μετά την πανδημία, ενώ η γρίπη πλέον είναι τουλάχιστον εξίσου συχνή και με υψηλή νοσηρότητα όπως τα προπανδημικά χρόνια.
Πότε πρέπει να γίνεται ο εμβολιασμός στη στρατηγική του cocooning;
Τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν την πρώτη επαφή με το μωρό ή άλλο ευάλωτο άτομο, καθώς αυτό είναι το διάστημα που απαιτείται για να εγκατασταθεί ανοσία στο εμβολιαζόμενο άτομο. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι όσον αφορά τα μωρά, το περιβάλλον τους πρέπει να εμβολιάζεται πριν τον τοκετό για τον κοκκύτη, ενώ για τη γρίπη ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται κοντά στην έναρξη της εποχικής περιόδου γρίπης (Οκτώβριο ή Νοέμβριο)
Ο εμβολιασμός στην εγκυμοσύνη υποκαθιστά την στρατηγική cocooning και με ποια εμβόλια γίνεται;
Κάθε άλλο, είναι συμπληρωματικό μέτρο. Ο εμβολιασμός στην εγκυμοσύνη κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο επάγει αντισώματα που διαπερνούν τον πλακούντα και περνούν στον οργανισμό του μωρού με αποτέλεσμα αυτό μετά τη γέννηση του να έχει διαθέσιμα αντισώματα κατά τους πρώτους μήνες ζωής για ατομική προστασία. Τα εμβόλια που συνιστώνται στην εγκυμοσύνη είναι αυτά έναντι της νόσου COVID-19, της γρίπης, του κοκκύτη και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV). Τα πρώτα δύο, επειδή αφορούν και την ατομική προστασία της εγκύου μπορεί να γίνονται και στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, έστω και αν τότε δεν αποβαίνουν ωφέλιμα για το μωρό (δεν περνούν στην κυκλοφορία του εμβρύου ώστε να είναι διαθέσιμα μετά τη γέννηση του μωρού).
Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τα μωρά από τον κοκκύτη;
• Όλα τα παιδιά πρέπει να εμβολιάζονται σύμφωνα με το πρόγραμμα με το DTaP (το εμβόλιο κατά του κοκκύτη της παιδικής ηλικίας).
• Όλοι οι έφηβοι και οι ενήλικες χρειάζονται μια εφάπαξ δόση του εμβολίου Tdap (το εμβόλιο κατά του κοκκύτη εφήβων και ενηλίκων).
• Οι μη εμβολιασμένες γυναίκες που μπορεί να μείνουν έγκυες θα πρέπει να κάνουν εμβόλιο Tdap.
• Οι έγκυες γυναίκες που δεν έχουν εμβολιαστεί με Tdap θα πρέπει να λαμβάνουν μια δόση στο 2ο ή 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σε κάθε εγκυμοσύνη. Αυτό θα προστατέψει την έγκυο αλλά και το μωρό της!
Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τα μωρά και άλλα ευάλωτα άτομα από τη γρίπη;
Όλοι όσοι είναι 6 μηνών και άνω πρέπει να εμβολιάζονται για τη γρίπη αν συγχρωτίζονται με μωρά κάτω των 6 μηνών ή άλλα ευάλωτα άτομα, Βεβαίως και τα ίδια τα ευάλωτα άτομα όταν είναι πάνω από 6 μηνών πρέπει να εμβολιάζονται για τη γρίπη με την όποια προστασία μπορεί να τους παρέχει το εμβόλιο. Τέλος οι έγκυες γυναίκες για προστασία δική τους αλλά και του μωρού τους πρέπει να εμβολιάζονται στην εποχική περίοδο γρίπης.
Όλοι έχουν την ευκαιρία να προστατεύσουν τα μωρά εμβολιαζόμενοι οι ίδιοι. Το cocooning είναι ένας εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι μπορούν να συνεργαστούν για να αποτρέψουν την εξάπλωση του κοκκύτη και της γρίπης στα μωρά.
Από την εμπειρία σας είναι ενημερωμένοι οι γονείς που πρόκειται να υποδεχτούν ένα μωρό για τη στρατηγική cocooning;
Δυστυχώς συνήθως δεν είναι καλά ενημερωμένοι. Όμως αυτό το κενό ενημέρωσης καλύπτεται με τις συστάσεις από τον Γυναικολόγο και τον Παιδίατρο. Σίγουρα όμως όλοι θα θέλαμε γονείς με μια πιο ανεπτυγμένη εμβολιαστική κουλτούρα. Όχι μόνο για την προστασία των μωρών και παιδιών αλλά για το καλό όλων. Τα εμβόλια εξασφαλίζουν περισσότερα και πιο υγιή χρόνια ζωής για όλους. Στην πραγματικότητα δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε πώς θα ήταν ένας κόσμος χωρίς εμβόλια.
Πηγή: HEALTH TODAY MAGAZINE
