Της Βασιλικής Μακαρώνη
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, όλο και περισσότερες έρευνες επισημαίνουν ότι οι ποιοτικές κοινωνικές σχέσεις είναι ένας σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για σωματική όσο και ψυχική υγεία. Παρόλο που οι περισσότερες μελέτες για τον αντίκτυπο των κοινωνικών συνδέσεων στην υγεία είναι παρατηρητικές, στην πραγματικότητα δεν μπορούν να αποδείξουν οριστικά τι προκαλεί τι. Δεν είναι δύσκολο ωστόσο να φανταστεί κανείς ότι όσοι είναι ήδη επιρρεπείς σε προβλήματα υγείας μπορεί, με τη σειρά τους, να έχουν λιγότερες κοινωνικές σχέσεις λόγω αυτών των προβλημάτων υγείας.
Ωστόσο, νέα έρευνα καταδεικνύει ότι οι κοινωνικές σχέσεις μπορούν να βοηθήσουν πραγματικά στην προστασία και τη βελτίωση της σωματικής υγείας. Ένας πιθανός μηχανισμός μάλιστα που κερδίζει έδαφος είναι αυτός των φλεγμονωδών δεικτών. Η νέα αυτή έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Brain, Behavior, and Immunity ρίχνει περισσότερο φως στη σχέση μεταξύ των κοινωνικών σχέσεων και των πιθανών επιπτώσεων σε βιολογικούς δείκτες όπως η φλεγμονή που με τη σειρά της επηρεάζει τη διαδικασία γήρανσης.
Πώς οι ποιοτικές φιλίες επηρεάζουν τα επίπεδα φλεγμονής στον οργανισμό μας
Στην εν λόγω έρευνα στην οποία συμμετείχαν περισσότερο από 2.000 μεσήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες έγινε ανάλυση μέσα από δείγματα αίματος, ενός δείκτη βιολογικής ηλικίας που ονομάζεται Grim Age. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι υπήρχε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της φλεγμονής που διαπιστώθηκε ότι ήταν μεγαλύτερη στα άτομα με λιγότερους φίλους και της βιολογικής γήρανσης. Αντίθετα όσοι είχαν κοινωνικές σχέσεις με ένα υποστηρικτικό φιλικό ή συγγενικό δίκτυο είχαν χαμηλότερα επίπεδα φλεγμονής και αργότερη γήρανση.
Ωστόσο, η απομόνωση συγκεκριμένων μακροπρόθεσμων βιολογικών παραγόντων που διαφέρουν μεταξύ εκείνων με υψηλή κοινωνική σύνδεση έναντι εκείνων με χαμηλή δεν ήταν εφικτή. Τα στοιχεία ωστόσο υποδηλώνουν ότι υπάρχει ένα ανεπαίσθητο και θετικό αποτύπωμα —ακόμη και σε κυτταρικό επίπεδο— σε άτομα που έχουν ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί μπορεί να επιφέρουν πρόσθετη θετική επίδραση στην υγεία όπως χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, πιο λειτουργικό ανοσοποιητικό σύστημα, καλύτερη ψυχολογική διάθεση και έκθεση σε περισσότερα ερεθίσματα, τα οποία είναι όλα καλά για την ενδυνάμωση της ψυχικής υγείας.
Ποιος είναι ο ιδανικός αριθμός φίλων
Αρκετές έρευνες τα τελευταία χρόνια έχουν καταλήξει ότι ένα δίκτυο που περιλαμβάνει στενότερη σύνδεση με 5 φίλους είναι αρκετό για να επωφεληθούμε. Πάνω σε αυτό όμως θα ήθελα να τονίσω ότι παρόλο που οι ποιοτικές σχέσεις δεν καθορίζονται από αριθμούς είναι γενικά καλό να φροντίζουμε να έχουμε περισσότερο από μια ουσιαστικά ποιοτική σύνδεση στη ζωή μας. Σχέσεις και δεσμούς με ανθρώπους που μπορούμε μαζί τους να είμαστε ο αληθινός μας εαυτός! Φυσικά πολλές φορές και ένα καλός φίλος να υπάρχει στη ζωή μας μπορεί να είναι αρκετός. Επειδή όμως πολλές φορές τα δεδομένα αλλάζουν και αυτός ο φίλος μπορεί για διάφορους δικούς του λόγους να απομακρυνθεί από τη ζωή μας ή να μην είναι πάντα διαθέσιμος, καλό είναι να επιδιώκουμε διατηρούμε δυνατή την σύνδεση και με άλλα πρόσωπα. Αυτά μπορεί να είναι νέα πρόσωπα που θα γνωρίσουμε ή παλιοί φίλοι αλλά μπορεί να είναι και συγγενικά μας πρόσωπα, οι γονείς, τα παιδιά ή τα αδέρφια μας και ο/ή σύντροφός μας. Στην καλή μας διάθεση και ψυχική ευεξία εξάλλου δεν παίζει ρόλο ποιος είναι αυτός με τον οποίο έχουμε ποιοτικότερη σύνδεση. Αρκεί να επιδιώκουμε τη σύνδεση και να μην παραμένουμε αποκομμένοι.
Επιπλέον η αναζήτηση στόχου, σκοπού και νοήματος σε συνδυασμό με πνευματική και σωματική ενεργητικότητα διευκολύνονται και διευρύνονται μέσω των κοινωνικών και διαπροσωπικών σχέσεων και συνδέσεων προωθώντας έτσι δυναμικά την ψυχισωματική υγεία και ευεξία.
Το σημαντικό και ευεργετικό στοιχείο είναι η επικοινωνία, το μοίρασμα και η ανταλλαγή θετικών και ευχάριστων εμπειριών, συναισθημάτων καθώς και η εκτόνωση και ανακούφιση ψυχοπιεστικών βιωμάτων.
Μην υποτιμάτε την αξία της κοινωνικής σύνδεσης
Όλα αυτά, επιβεβαιώνουν έναν ακόμη λόγο για να δώσουμε προτεραιότητα στις φιλίες και στις σχέσεις μας με τους σημαντικούς άλλους όσο θα δίναμε προτεραιότητα στην άσκηση, τη υγιεινή διατροφή ή οποιοδήποτε άλλο πιο παραδοσιακό εργαλείο για αυξημένη ψυχοσωματική υγεία.
Who is Who
Η Βάσω Μακαρώνη είναι Κλινική Ψυχολόγος και Ψυχοθεραπεύτρια ψυχοδυναμικής- γνωσιακής και συμπεριφοριστικής προσέγγισης. Διδάσκει Ψυχολογία στο Ανοιχτό Λ. Παν/μιο καθώς και σε άλλα ιδρύματα. Έχει εκπαιδευτεί στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση της Ανθρώπινης Συμπεριφοράς Και στη Συμπεριφοριστική Θεραπεία με μετεκπαίδευση στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Master’s Degree από το Πανεπιστήμιο της Indianapolis, με εξειδίκευση στην Κατάθλιψη και σε θέματα Διαταραχών Σύτισης ( Ανορεξία & Βουλιμία). Με κλινική και επιστημονική εμπειρία 25+ χρόνων στο χώρο της Ψυχικής Υγείας, Ψυχολογίας και της Ψυχοθεραπείας πέραν του κλινικού έργου ασχολείται με την Κλινική Εποπτεία φοιτητών, καθώς και με την διεξαγωγή σεμιναριών τόσο σε θέματα ψυχολογίας και διαπροσωπικών σχέσεων όσο και σε υπηρεσίες ανθρώπινων πόρων/HR. Έχει επίσης συνεργαστεί επί σειρά ετών με το ΙΕΚΕΜ-ΤΕΕ (Ινστιτούτο Εκπαίδευσης & Επιμόρφωσης Μελών Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Α.Ε.), με το Ελληνικό Σεξολογικό Ινστιτούτο, το ΚΠΕΠ, κ.α. Είναι Μέλος του ΕΑΡΑ (Employee Assistance Programs Association) καθώς και Ιδρυτικό Μέλος του Ελληνικού Παραρτήματος του ΕΑΡ Προγράμματα Υποστήριξης Ανθρώπινου Δυναμικού. Άρθρογραφεί σε πολλά έντυπα και διαδικτυακά περιοδικά και εφημερίδες. Επιπροσθέτως έχει συνεργαστεί με τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς (Mega, Star, ΕTv. κ.α).
