Της Μαρίας Ζησούλη
Κάθε χρόνο, πολλοί άνθρωποι συναντούν στην αυλή τους μικρά γατάκια που παρουσιάζουν συμπτώματα λοίμωξης: οφθαλμικό έκκριμα, ρινική καταρροή , φτέρνισμα ή μειωμένη διάθεση για σίτιση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία είναι μία: η λοιμώδης ρινοτραχειΐτιδα της γάτας, μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού που αποτελεί την πιο συχνή παθολογική κατάσταση στα αδέσποτα, και ιδιαίτερα στα μικρά γατάκια.
Η νόσος οφείλεται κυρίως σε δύο ιούς: τον Feline Herpesvirus τύπου 1 (FHV-1) και τον Feline Calicivirus (FCV). Πρόκειται για παθογόνα με μεγάλη μεταδοτικότητα, τα οποία εξαπλώνονται εύκολα σε ανεμβολίαστες αποικίες, όπου ο συνωστισμός και το στρες συμβάλλουν στη διασπορά τους. Η μετάδοση στα γατάκια γίνεται συχνά από τη μητέρα είτε έχει ενεργή λοίμωξη είτε είναι ασυμπτωματικός φορέας αλλά και από τα αδέλφια ή άλλες γάτες του περιβάλλοντος. Λόγω του ανώριμου ανοσοποιητικού τους συστήματος, τα νεαρά ζώα εμφανίζουν ταχύτερα και εντονότερα συμπτώματα.
Τα πιο συνηθισμένα κλινικά σημεία περιλαμβάνουν οφθαλμικές εκκρίσεις που συχνά οδηγούν σε συμφύσεις των βλεφάρων, ρινόρροια, επαναλαμβανόμενο φτέρνισμα, βραχνή ή αλλοιωμένη φωνή και μείωση της όρεξης. Σε προχωρημένες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθούν έλκη στη στοματική κοιλότητα, πυρετός, αφυδάτωση και πλήρης άρνηση λήψης τροφής. Η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί γρήγορα, επομένως η άμεση υποστήριξη είναι κρίσιμη.
Εάν κάποιος βρει γατάκι με αυτά τα συμπτώματα, είναι σημαντικό να το κρατήσει σε ζεστό και καθαρό περιβάλλον, καθώς τα μικρά χάνουν θερμότητα πολύ εύκολα. Η απαλή απομάκρυνση των εκκρίσεων από τα μάτια με χλιαρό νερό μπορεί να βοηθήσει προσωρινά, αλλά δεν αντικαθιστά την κτηνιατρική εξέταση. Η προσφορά εύγευστης, μαλακής τροφής για γατάκια μπορεί να τονώσει την όρεξη, όμως η πλήρης ανορεξία θεωρείται επείγον κλινικό εύρημα και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Αν συναντήσετε γατάκι με οφθαλμικές εκκρίσεις, ρινικά συμπτώματα ή ανορεξία, είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεσα κτηνιατρική καθοδήγηση. Με έγκαιρη φροντίδα, πολλά από αυτά τα μικρά ζώα μπορούν να αναρρώσουν πλήρως και συχνά η προσοχή που τους προσφέρεται τις πρώτες ώρες ή ημέρες είναι καθοριστική για την επιβίωσή τους.
Σε αντίθεση με την αντίληψη ότι «θα περάσει μόνο του», η ρινοτραχειΐτιδα χρειάζεται κτηνιατρική θεραπεία. Ο κτηνίατρος θα κρίνει εάν απαιτούνται συστηματικά αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση δευτερογενών βακτηριακών λοιμώξεων, οφθαλμικά κολλύρια ή αλοιφές, χορήγηση υγρών για ενυδάτωση και υποστηρικτικά σκευάσματα που ενισχύουν την ανοσολογική ανταπόκριση. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση.
Τα περισσότερα γατάκια ανταποκρίνονται εξαιρετικά καλά, αν και ορισμένα μπορεί να παραμείνουν φορείς του ιού FHV-1 και να εμφανίζουν υποτροπές σε περιόδους στρες. Με σωστή φροντίδα, εμβολιασμό και περιορισμό στρεσογόνων παραγόντων, αυτά τα επεισόδια μπορούν να μειωθούν σημαντικά.
Η πρόληψη αποτελεί βασικό παράγοντα προστασίας των αδέσποτων πληθυσμών. Ο εμβολιασμός, η συστηματική στείρωση των ενήλικων γατών και η διατήρηση καθαρού χώρου σίτισης μειώνουν αισθητά την εμφάνιση νέων περιστατικών.
